De grootste aanpassing: terug naar eigen land
Vandaag zijn er officieel 476.653 Belgen geregistreerd in het buitenland. Dat aantal is sinds 2012 met maar liefst 25 procent gestegen. Men vertrekt voor het werk, een zonniger klimaat of sentimentele redenen zoals een relatie of familiebanden. Een deel van deze groep keert na een tijdje terug naar België en die aanpassing verloopt zelden zonder slag of stoot. Velen bereiden zich tot in de puntjes voor op een verhuis naar het buitenland, maar verwachten niet dat een terugkeer even moeilijk, zo niet moeilijker kan zijn.
Wanneer je naar het buitenland verhuist, kan je je in het begin een buitenstaander voelen in je nieuwe omgeving. Maar ook wie terugkeert naar het thuisland, heeft soms dat gevoel. Op het eerste zicht lijkt dat misschien vreemd. Terug naar Vlaanderen, dat is toch gewoon terug naar huis, naar je vertrouwde omgeving? Niet helemaal, want alles is veranderd: jij, je gezin, maar ook België zelf.
Het is misschien moeilijk te geloven, maar de terugkeer is soms zelfs zwaarder dan het vertrek naar het buitenland. Veel mensen die terugkeren, voelen zich in het begin gefrustreerd en eenzaam, omdat ze merken dat hun vrienden en familie niet zo geïnteresseerd zijn in hun buitenlandse belevenissen. Ze merken ook dat mensen minder makkelijk tijd vrijmaken voor hen, nu ze definitief terug zijn, en moeten dus opnieuw hun plekje veroveren in het plaatselijke sociale leven.
Bij de meeste teruggekeerde Belgen verdwijnen die negatieve gevoelens na een tijdje. Ze leren zich weer thuis te voelen in België. Toch zal het nooit meer zoals vroeger zijn. Daarvoor laten enkele jaren in het buitenland te hard hun sporen na.
Omgekeerde cultuurshock komt voor bij expats, teruggekeerde emigranten maar ook bij studenten die in het buitenland school liepen. Voor velen komt het onverwacht, maar het is doodnormaal en verloopt in ruwweg vier fasen:
- De eerste fase begint al voor het vertrek uit het gastland. Je denkt na over de terugkeer en start met de praktische voorbereidingen. Je beseft dat het tijd is om afscheid te nemen.
- Euforie: je bent blij dat je terug gaat en deze gevoelens lijken op degene die je had toen je vertrok. Je wil familie en vrienden zien en in vertrouwde winkels boodschappen doen. Deze fase eindigt meestal wanneer je merkt dat men in Vlaanderen niet zo geïnteresseerd is in jouw verhalen en belevenissen. Daar waar tijdens de korte vakantieperiodes mensen nog wel flink wilde schuiven in hun agenda’s om een afspraak te maken, blijkt dat nu niet meer mogelijk te zijn. Je moet opnieuw een plekje afdwingen in het Vlaamse sociale leven.
- In deze fase overheerst irritatie ten aanzien van het thuisland. Er treden gevoelens van frustratie, boosheid, vervreemding, eenzaamheid, desoriëntatie en hulpeloosheid op.
- Hernieuwde aanpassing aan het thuisland. Je voelt je terug thuis en laat je periode in het buitenland toe een herinnering te worden. Niet meer, maar ook niet minder. Je vervalt weer in oude gewoontes, maar dingen zullen nooit meer helemaal worden zoals ze waren, want je bent echt wel veranderd.
